Uvod u njemački jezik
Einführung in die deutsche Sprache
Njemački pripada indoevropskim, konkretno zapadno-germanskim jezicima. Pored njemačkog, indoevropska podgrupa uključuje engleski, holandski frizijski, Afrikaans i jidiš.
Pisani “visoki njemački” ( Hochdeutsch – najbolje prevodimo kao “književni njemački” ) razvio se od XVII vijeka na temelju istočno-njemačkog, frankonsko-njemačkog i bavarskog jezika. Nepun vijek kasnije, ovaj jezik je preovladavao kompletnim njemačkim govornim područjem.
Jezik je živa materija
Jezik je živa materija i stalno se mijenja. Tako je i njemački jezik bio izložen uticajima sa strane: na samom početku geneze su bili vidljivi uticaji latinskog i grčkog, u srednjem vijeku je to bio francuski a u proteklom vijeku – engleski jezik. Petina riječi u njemačkom jeziku, dakle oko 20%, ima strano porijeklo. U njemačkom su poznate kao Fremdwörter – strane riječi. One su već dugo u njemačkom jeziku, tako da se o njima ne razmišlja kao o “uljezima”. Pored gore navedenih, u njemačkom se često sreću i riječi arapskog, poljskog, rumunskog, talijanskog i ruskog porijekla.
Uticaj njemačkog na druge jezike
Međutim, njemački jezik je i sam imao uticaja na druge jezike, pogotovo na našim prostorima. Majstor je germanizam od Meistermajstor, papir je Papierpapir, riječ jaran potiče od Jahrgang (godište, vršnjak), a himber je Himbeere – malina.
Englezi su od njemačkih riječi preuzeli Doppelgänger – dvojnik i Kindergarten – dječiji vrtić, dok cijeli Balkan i istočna Evropa zna šta znači kaputt! Još jedna od riječi koja se može sresti na engleskom, ali i na našem jeziku je Rücksack – što doslovno znači leđna vreća. Koje još germanizme na našem jezike poznajete? Štek-doza? Bluza? Špiglo? Anlaser? Bauštelac? Bormašina? Borer? Fasovati? Hauba?
Naziv njemačkog jezika u slovenskim jezicima
U svim slovenskim jezicima, pojam za “deutsch” može se pratiti do drevne slovenske riječi nem, nijem. Ovo je prvobitno bio opšti termin za sve strance sa evropskog Zapada koji nisu razumjeli slovenske jezike i sa kojima je komunikacija bila nemoguća. Izuzetak je makedonski jezik, u kojem je preovladao termin germanski. Jednostavno – nijemci su nijemi ljudi, sa kojima razgovor nije moguć.
